श्रीगणेशपुराणे उपासनाखण्डे
पञ्चत्रिशत्तमोऽध्यायः
कादम्बपुर गत वर्णनं
॥ व्यास उवाच ॥
देवर्षौ तु गते तस्मिन्नृपः किमकरोत् तदा ।
रूक्माङ्गदो मे कथय कथामेतां मनोरमाम् ॥ १ ॥
॥ ब्रह्मोवाच ॥
कृत्वोपदेशं सुमहान्तमेवं गते मुनौ नारद नाम्नि पुत्र ।
रुक्माङ्गदो हर्षयुतो ददर्श सेनां स्वकीयां चतुरङ्गिणीताम् ॥ २ ॥
तयाऽपि दृष्टो नृपतिर्विरुपो यः स्वर्णकान्ती रतिभर्तृरुपः ।
आसीत् पुरेत्थं कथमेष जातः संशय्य पप्रच्छ नृपं निमित्तम् ॥ ३ ॥
॥ सेनान्य ऊचुः ॥
गिरीन्वनानि सरितो भ्रान्त्वा च वयमागताः ।
क्षुत्तृट्परीता राजेन्द्र त्वद्दर्शनसमुत्सुकाः ॥ ४ ॥
पदे पदे प्रपश्यन्तः सम्प्राप्तास्ते पदाम्बुजम् ।
इमामवस्थां दृष्ट्वा ते दुःखाद्दुःखतरं गताः ॥ ५ ॥
किं निमित्तमभूत् तन्नः कथयस्व नृपोत्तम ।
॥ नृप उवाच ॥
अहमग्रे समायातस्तृषितः क्षुधितश्च ह ॥ ६ ॥
अपश्यं पुरतः शीघ्रं वाचक्नविगृहाश्रमम् ।
तत्र गत्वा मया दृष्ट्वा तस्य पत्नी शुभानना ॥ ७ ॥
नाम्ना मुकुन्देति शुभा याचिता सा जलं मया ।
सा तु दुष्टा स्वैरिणी च मामुवाचाऽशुभं वचः ॥ ८ ॥
रति कुरु मया सार्धं नो चेच्छापं ददामि ते ।
निराकृता मया सा तु बलाच्छुद्धेन चेतसा ॥ ९ ॥
तद्भर्तरि गते स्नातुं सा मां दुष्टाऽशपद् रुषा ।
ततस्तु वृक्षमुलेऽहमुपविष्टो हि दुःखितः ॥ १० ॥
प्रभावात् पूर्वपुण्यस्य दृष्टवान् नारदं मुनिम् ।
तेन मे कथितोऽरिष्टनाशको विधिरूत्तमः ॥ ११ ॥
चिन्तामणिक्षेत्रगतो गणेशतीर्थसंश्रितः ।
महिमा कथितस्तेन तस्य तीर्थस्य विस्तरात् ॥ १२ ॥
तत्र स्नानं समाख्यातं मुनिना दिव्यचक्षुषा ।
अतः स्नातुं गमिष्यामि स्वदोषस्याऽपनुत्तये ॥ १३ ॥
यान्तु सर्वे मया सार्द्धं तत्र स्नातुं यदीच्छथ ।
स्नात्वा दत्त्वा यथाशक्ति सम्पूज्य च विनायकम् ॥ १४ ॥
पूतास्तयोः प्रभावेण यास्यामः स्वपुरं ततः ।
॥ ब्रह्मोवाच ॥
इति ते निश्चयं बुद्ध्वा जग्मू राजपुरःसराः ।
दृष्ट्वा तीर्थं गणेशाख्यं दिव्यदेहो बभौ नृपः ॥ १५ ॥
तप्तकाञ्चनवर्णाभो यथापूर्वं मुनीश्वर ।
ततो रुक्माङ्गदो मेने नारदोक्तमृतं वचः ॥ १६ ॥
तत्र स्नात्वा ददौ दानान्यनेकानि नृपस्तदा ।
रुक्माङ्गदो ब्राह्मणेभ्यो मुदा परमया युतः ॥ १७ ॥
विनायकं पूजयित्वा तेजोराशिं ददर्श सः ।
विमानमर्कप्रतिमं ब्राह्मणाः सेवकाश्च ते ॥ १८ ॥
विनायकगणैर्जुष्टमप्सरः किन्नरैर्युतम् ।
नत्वा नृपस्तान् पप्रच्छ के यूयं कुत आगताः ॥ १९ ॥
दूताः कस्य किमत्रास्ति कार्यं तद् ब्रूत सादरम् ।
॥ ब्रह्मोवाच ॥
श्रुत्वा नृपति वाक्यानि मञ्जुलानि विमानगाः ॥ २० ॥
दूता विनायकस्योचुर्धन्योऽसि नृपसत्तम ।
येन ते सर्वभावेन ध्यातश्चिन्तामणिः प्रभुः ॥ २१ ॥
तीर्थयात्रा कृता सम्यग् दानं दत्वा यथाविधि ।
चिन्तामणिः पूजितश्च कृतकृत्योऽसि साम्प्रतम् ॥ २२ ॥
चिन्तितस्य प्रदानाद् हि चिन्तामणिरयं स्मृतः ।
वयं च कृतकृत्याः स्मो दर्शनात् तव सुव्रत ॥ २३ ॥
महिमानं न जानीमस्तव भक्तेर्नृपोत्तम ।
कायेन वचसा बुद्ध्या जीवस्याप्यर्पणेन च ॥ २४ ॥
आराधितास्त्वया देवः सर्व ब्रह्माण्डनायकः ।
विनायकस्तस्य दूतास्तेन च प्रेषिता नृप ॥ २५ ॥
उत्सुकः स उवाचाऽस्मान् मद्भक्तं शीघ्रयायिनः ।
रुक्माङ्गदं विमानेन ह्यानयन्तु ममान्तिकम् ॥ २६ ॥
इति श्रुत्वा वयं याता आरोहस्व नभोगमम् ।
याहि शीघ्रतरं देव सहाऽस्माभिर्विनायकम् ॥ २७ ॥
॥ ब्रह्मोवाच ॥
इति श्रुत्वा वचस्तेषामाह रूक्माङ्गदो नृपः ।
क्वाऽहं मन्दमतिर्दूताः क्व चाखण्डितविग्रहः ॥ २८ ॥
अप्रमेयोऽप्रतर्क्यश्च चिन्मात्रो विभुरव्ययः ।
सर्गस्थित्यप्ययानां यः कारणं कारणातिगः ॥ २९ ॥
तस्यादरो मयि कथं न जाने तीर्थजं फलम् ।
जन्मान्तरगतं किं मे फलितं पुण्यमुत्तमम् ॥ ३० ॥
तेन वो दर्शनं जातमग्रेऽतिफलदं शुभम् ।
यूयं धन्यतरा येषां प्रत्यक्षोऽहर्निशं विभुः ॥ ३१ ॥
इत्युक्त्वा पूजयामास नत्वा चरणपङ्कजम् ।
प्रार्थयामास सर्वांस्तान्पिता मम नृपोत्तमः ।
ब्रह्मण्यः सत्यवादी च भीमो भीमपराक्रमः ॥ ३२ ॥
विना तं कथमायामि मातरं चारुहासिनीम् ।
तयाऽऽप्याराधितो देवो देवदेवो विनायकः ॥ ३३ ॥
जन्मावधि न चान्यं सा मनुते देवन्तान्तरम् ।
॥ दूत उवाच ॥
एवं चेत्तर्हि तीर्थोऽस्मिन् कुरु स्नानं तयोरपि ।
श्रेयस्तस्मै च तस्यै च पित्रे मात्रे प्रदीयताम् ॥ ३५ ॥
ततस्तावपि नेष्यामो विमानवरमास्थितौ ॥ ३६ ॥
॥ ब्रह्मोवाच ॥
इति तद्वचनं श्रुत्वा कृत्वा प्रतिकृतिं कुशैः ।
कुशोऽसि कुशपुत्रोऽसि ब्रह्मणा निर्मितः पुरा ॥ ३७ ॥
त्वयि स्नाते तु स स्नातो यस्येदं ग्रन्थिबन्धनम् ।
एवं मन्त्रं समुच्चार्य सर्वेषामानुपूर्वशः ॥ ३८ ॥
ग्राम्याणां सर्वलोकानां चक्रे स्नानविधिं नृपः ।
चिन्तामणिक्षेत्रगते तीर्थे गणेशसंज्ञके ॥ ३९ ॥
ततो रुक्माङ्गदो राजा सबलो दूतवाक्यतः ।
विमानवरमारूह्य कौण्डिन्यं पुरमाययौ ॥ ४० ॥
वाद्यघोषैर्ब्रह्मघोषैर्गन्धर्वाप्सरसां रवैः ।
नादितं गगनं तेन विमानेन दिशो दश ॥ ४१ ॥
मातापितृभ्यां प्रददौ श्रेयो रुक्माङ्गदो नृपः ।
सर्वेषामेव लोकानां स्नानश्रेयो विनायके ॥ ४२ ॥
दत्तमात्रे तु कौशेयस्नानजे श्रेयसि ध्रुवम् ।
विनायकाज्ञयाऽन्यानि विमानानि समाययुः ॥ ४३ ॥
प्रत्येकं ते समारुढा एकैकं गगनेचरम् ।
एवं रुक्माङ्गदो भीमस्तन्माता चारुहासिनी ॥ ४४ ॥
सर्वे लोका ययुस्तत्र यत्र देवो विनायकः ।
एवं तन्नगरं सर्वमाबालश्वपचावधि ॥ ४५ ॥
पुण्याद् गणेशतीर्थस्य स्नानजात् स्वर्गतिं गतम् ।
॥ ब्रह्मोवाच ॥
इति ते कथितं सर्वं यद्यत् पृष्टं त्वया मुने ॥ ४६ ॥
चिन्तामणिक्षेत्रगतं माहात्म्यं तीर्थसम्भवम् ।
यः शृणोति नरो भक्त्या सोऽपि तद्गतिमाप्नुयात् ॥ ४७ ॥
॥ इति श्रीगणेशपुराणे उपासनाखण्डे कादम्बपुरगतवर्णनं नाम
पंञ्चत्रिशत्तमोऽध्यायः ॥ ३५ ॥
कोई टिप्पणी नहीं:
एक टिप्पणी भेजें